頡利毗伽可敦
頡利毗伽可敦 (古突厥語：𐰃𐰠𐱅𐰼𐰾:𐰴𐰍𐰣，羅馬化：Elbilge qatun[1]、Ilbilga Katun[2]），是後突厥汗國建立者骨咄祿的妻子，也是後突厥第四任可汗毗伽可汗的母親，相關事跡記載於毗伽可汗碑及闕特勤碑等鄂爾渾碑銘中。
鄂爾渾碑銘記載
[編輯]
頡利毗伽可敦作為骨咄祿可汗之妻、毗伽可汗之母[3]，同時也是闕特勤的母親[4][5]。她在8世紀鄂爾渾碑銘中被提及，其中為紀念毗伽可汗及闕特勤[2]的碑銘記載：
突厥的上界天神與下界神聖土、水之神採取了如下的行動：為了不使突厥民族毀滅，為了再建獨立國家，他們簇擁著我的父親頡跌利施可汗，以及我的母親頡利毗伽可敦， 高踞天頂，向上抬起。[6][7]
與骨咄祿（頡跌利施可汗）的關係
[編輯]據鄂爾渾碑銘記載，她是丈夫最堅定的支持者與輔佐者[8]。二人以罕見的夫妻同心聞名[9]。當她賜薩滿一隻鵝食用時，薩滿稱曾帶二人往返天地之間[10]。另一碑銘記載：「我父頡跌利施可汗自天之頂端攜我母頡利毗伽可敦而降，使突厥部眾不致消亡，得以存續。」[11]這印證了他們緊密的政治同盟。[12]近年研究及中國官方史料均證實，頡跌利施可汗與頡利毗伽可敦曾共同參與國家治理。[13]
去世
[編輯]關於其死因尚無確切記載[14]，僅知她可能在頡跌利施可汗與暾欲谷征討黠戛斯期間離世。[15] 匐俱和暾欲谷為她主持了特別葬儀[16]。
注釋
[編輯]- ^ Bilge kagan’s Memorial Complex. TÜRIK BITIG Language Committee of Ministry of Culture and Information of RK.
- ^ 2.0 2.1 Pohl 2018，第257頁.
- ^ Hürriyet 2018.
- ^ Akşam 2019.
- ^ Sözcü 2018.
- ^ 芮傳明 著．古突厥碑銘研究．上海．上海古籍出版社．1998年12月第1版．p217-228
- ^ Denison Ross 1930，第865頁.
- ^ Sözcü 2019.
- ^ Sepetçioğlu 1981，第145, 155頁.
- ^ Pınarbaşı 2004，第45頁.
- ^ Erverdi 1992，第37頁.
- ^ Erverdi 1992，第37, 252頁.
- ^ Kitapçı 1988，第28頁.
- ^ A Haber 2018.
- ^ Öztürk 2001，第58頁.
- ^ Faculty of Language, History and Geography 1952，第34頁.
參考文獻
[編輯]圖書
[編輯]- Pohl, Walter. The Avars: A Steppe Empire in Central Europe, 567–822. Cornell University Press. 2018. ISBN 978-1-5017-2940-9 （英語）.
- Sepetçioğlu, Mustafa Necati. Sonsuza Uyanan Taşlar. İrfan Yayıncılık. 1981. ISBN 9753710151 （土耳其語）.
- Pınarbaşı, Simge Özer. Çağlar boyu tahtın simgesel anlamları ışığında Türk tahtları. T.C. Ministry of Culture and Tourism. General Directorate of Libraries and Publications. 2004. ISBN 978-975-17-3139-5 （土耳其語）.
- Erverdi, Ezel. Sosyo-kültürel değişme sürecinde Türk ailesi. T.C. Prime Minister's Family Research Institution. 1992. ISBN 978-975-19-0637-3 （土耳其語）.
- Kitapçı, Zekeriya. Türk dünyası araştırmaları. Turkish World Research Foundation. 1988. ISBN 978-9754980158 （土耳其語）.
- Faculty of Language, History and Geography, Ankara University. Dergisi. 1952 （土耳其語）.
- Öztürk, Nurettin. Türk edebiyatında insan. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı. 2001. ISBN 978-975-16-1437-7 （土耳其語）.
期刊
[編輯]- Denison Ross, Edward. Early Turkish Inscriptions. Bulletin of the School of Oriental Studies. 1930, 5 (4).
網站
[編輯]- Hürriyet. İlbilge Hatun kimdir? Diriliş Ertuğrul karakteri İlbilge Hatun'un hayatı hakkında bilgiler. Hürriyet. November 28, 2018 [18 October 2020] （土耳其語）.
- Akşam. İlbilge Hatun kimdir? Diriliş Ertuğrul'da İlbilge Hatun ve Ertuğrul Bey evlendi mi?. Akşam. May 30, 2019 [18 October 2020] （土耳其語）.
- Sözcü. Tarihte İlbilge Hatun'un hayatı… İlbilge Hatun kimdir?. Sözcü. November 21, 2018 [18 October 2020] （土耳其語）.
- A Haber. İlbilge Hatun kimdir? İlbilge Hatun nasıl öldü? İlbilge Hatun tarihte var mı?. A Haber. December 13, 2018 [17 February 2020] （土耳其語）.
- Sözcü. İlbilge Hatun tarihte kimdir? İlbilge Hatun'un hayatı…. Sözcü. March 6, 2019 [18 October 2020] （土耳其語）.