颉利毗伽可敦
颉利毗伽可敦 (古突厥语：𐰃𐰠𐱅𐰼𐰾:𐰴𐰍𐰣，罗马化：Elbilge qatun[1]、Ilbilga Katun[2]），是后突厥汗国建立者骨咄禄的妻子，也是后突厥第四任可汗毗伽可汗的母亲，相关事迹记载于毗伽可汗碑及阙特勤碑等鄂尔浑碑铭中。
鄂尔浑碑铭记载
[编辑]
颉利毗伽可敦作为骨咄禄可汗之妻、毗伽可汗之母[3]，同时也是阙特勤的母亲[4][5]。她在8世纪鄂尔浑碑铭中被提及，其中为纪念毗伽可汗及阙特勤[2]的碑铭记载：
突厥的上界天神与下界神圣土、水之神采取了如下的行动：为了不使突厥民族毁灭，为了再建独立国家，他们簇拥着我的父亲颉跌利施可汗，以及我的母亲颉利毗伽可敦， 高踞天顶，向上抬起。[6][7]
与骨咄禄（颉跌利施可汗）的关系
[编辑]据鄂尔浑碑铭记载，她是丈夫最坚定的支持者与辅佐者[8]。二人以罕见的夫妻同心闻名[9]。当她赐萨满一只鹅食用时，萨满称曾带二人往返天地之间[10]。另一碑铭记载：“我父颉跌利施可汗自天之顶端携我母颉利毗伽可敦而降，使突厥部众不致消亡，得以存续。”[11]这印证了他们紧密的政治同盟。[12]近年研究及中国官方史料均证实，颉跌利施可汗与颉利毗伽可敦曾共同参与国家治理。[13]
去世
[编辑]关于其死因尚无确切记载[14]，仅知她可能在颉跌利施可汗与暾欲谷征讨黠戛斯期间离世。[15] 匐俱和暾欲谷为她主持了特别葬仪[16]。
注释
[编辑]- ^ Bilge kagan’s Memorial Complex. TÜRIK BITIG Language Committee of Ministry of Culture and Information of RK.
- ^ 2.0 2.1 Pohl 2018，第257页.
- ^ Hürriyet 2018.
- ^ Akşam 2019.
- ^ Sözcü 2018.
- ^ 芮传明 著．古突厥碑铭研究．上海．上海古籍出版社．1998年12月第1版．p217-228
- ^ Denison Ross 1930，第865页.
- ^ Sözcü 2019.
- ^ Sepetçioğlu 1981，第145, 155页.
- ^ Pınarbaşı 2004，第45页.
- ^ Erverdi 1992，第37页.
- ^ Erverdi 1992，第37, 252页.
- ^ Kitapçı 1988，第28页.
- ^ A Haber 2018.
- ^ Öztürk 2001，第58页.
- ^ Faculty of Language, History and Geography 1952，第34页.
参考文献
[编辑]图书
[编辑]- Pohl, Walter. The Avars: A Steppe Empire in Central Europe, 567–822. Cornell University Press. 2018. ISBN 978-1-5017-2940-9 （英语）.
- Sepetçioğlu, Mustafa Necati. Sonsuza Uyanan Taşlar. İrfan Yayıncılık. 1981. ISBN 9753710151 （土耳其语）.
- Pınarbaşı, Simge Özer. Çağlar boyu tahtın simgesel anlamları ışığında Türk tahtları. T.C. Ministry of Culture and Tourism. General Directorate of Libraries and Publications. 2004. ISBN 978-975-17-3139-5 （土耳其语）.
- Erverdi, Ezel. Sosyo-kültürel değişme sürecinde Türk ailesi. T.C. Prime Minister's Family Research Institution. 1992. ISBN 978-975-19-0637-3 （土耳其语）.
- Kitapçı, Zekeriya. Türk dünyası araştırmaları. Turkish World Research Foundation. 1988. ISBN 978-9754980158 （土耳其语）.
- Faculty of Language, History and Geography, Ankara University. Dergisi. 1952 （土耳其语）.
- Öztürk, Nurettin. Türk edebiyatında insan. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı. 2001. ISBN 978-975-16-1437-7 （土耳其语）.
期刊
[编辑]- Denison Ross, Edward. Early Turkish Inscriptions. Bulletin of the School of Oriental Studies. 1930, 5 (4).
网站
[编辑]- Hürriyet. İlbilge Hatun kimdir? Diriliş Ertuğrul karakteri İlbilge Hatun'un hayatı hakkında bilgiler. Hürriyet. November 28, 2018 [18 October 2020] （土耳其语）.
- Akşam. İlbilge Hatun kimdir? Diriliş Ertuğrul'da İlbilge Hatun ve Ertuğrul Bey evlendi mi?. Akşam. May 30, 2019 [18 October 2020] （土耳其语）.
- Sözcü. Tarihte İlbilge Hatun'un hayatı… İlbilge Hatun kimdir?. Sözcü. November 21, 2018 [18 October 2020] （土耳其语）.
- A Haber. İlbilge Hatun kimdir? İlbilge Hatun nasıl öldü? İlbilge Hatun tarihte var mı?. A Haber. December 13, 2018 [17 February 2020] （土耳其语）.
- Sözcü. İlbilge Hatun tarihte kimdir? İlbilge Hatun'un hayatı…. Sözcü. March 6, 2019 [18 October 2020] （土耳其语）.